Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Ερευνητικό κέντρο CERN της Ελβετίας!
Μοναδικές εμπειρίες στον πυρήνα της Φυσικής Επιστήμης και έρευνας είχαν την ευκαιρία να βιώσουν οι μαθητές του Λυκείου των Εκπαιδευτηρίων Φρυγανιώτη και οι εκπαιδευτικοί που τους συνόδευσαν.
Η αποστολή, η οποία αποτελούνταν από μαθητές του Λυκείου των Εκπαιδευτηρίων Φρυγανιώτη, έφυγε από Θεσσαλονίκη για Γενεύη την Κυριακή 12 Απριλίου. Αρχικά συγκεντρώθηκε στο αεροδρόμιο Μακεδονία και πέταξε για τo Μπέργκαμο – Μιλάνο. Μετά από μια σύντομη περιήγηση, αναχώρησε για τη Γενεύη. Φτάνοντας εκεί, και αφού οι μαθητές τακτοποιήθηκαν στα δωμάτια του ξενοδοχείου, επισκεφτήκαμε το χωριό Annemasse για νυχτερινή διασκέδαση και φαγητό.
Τη Δευτέρα το πρωί η αποστολή έφτασε στην υποδοχή του Ερευνητικού κέντρου CERN για την προγραμματισμένη (από τον Οκτώβριο) ξενάγηση. To CERN (Organisation Europeenne pour la Recherche Nucleaire (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών), είναι το μεγαλύτερο πειραματικό κέντρο ερευνών σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο. Ιδρύθηκε στη Γενεύη της Ελβετίας το 1954, από 12 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και θεωρείται από τους πρώτους οργανισμούς της διευρωπαϊκής ένωσης και συνεργασίας.Βασικό αντικείμενο ερευνών του CERN είναι τα στοιχειώδη σωματίδια, οι δομικοί λίθοι που απαρτίζουν την ύλη καθώς και οι δυνάμεις που τα διέπουν.Οι ξεναγοί μας ήταν απόφοιτοι του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ καθώς και Μηχανολόγοι Μηχανικοί, όλοι ερευνητές που εργάζονται στο CERN τα τελευταία χρόνια. Η ξενάγηση έγινε στα Αγγλικά αλλά και στα Ελληνικά. Οι μαθητές μας ξεναγήθηκαν σε εργαστήρια και αμφιθέατρα του CERN. Στο αμφιθέατρο παρακολούθησαν μια παρουσίαση για τους ερευνητικούς σκοπούς του CERN, τους επόμενους στόχους και ενημερώθηκαν για τις τελευταίες ανακαλύψεις. Οι ξεναγοί μας ήταν ιδιαίτερα φιλικοί και προσιτοί με τους μαθητές, γεγονός που εντυπωσίασε και δίδαξε στους μαθητές στοιχεία της προσωπικότητας ερευνητών που είναι η απλότητα και η αμεσότητα. Περπατώντας στους εξωτερικούς χώρους τους CERN οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να δούνε εκθέματα – μέρη από παλαιότερους επιταχυντές και ανιχνευτικές διατάξεις όπως θάλαμος φυσαλίδων κ.α. Πολλά μέρη του επιταχυντή και των ανιχνευτών φτιάχνονται σε εξωτερικά εργαστήρια και κατόπιν ελέγχονται σε εργαστήριο στο CERN. Το εργαστήριο αυτό, που βρίσκεται στη Γαλλία, είχαν οι μαθητές την ευκαιρία να περιηγηθούν και να δουν περισσότερα μέρη των πειραματικών διατάξεων όπως RF cavities, συστήματα ψύξης, μαγνήτες και καλώδια που τα διαπερνούν 13.000A (ενώ τα χάλκινα καλώδια στο σπίτι μεταφέρουν 10 – 20 Α). Οι μαθητές εκεί συνειδητοποίησαν ότι εκεί ταυτόχρονα αναπτύσσεται η Επιστήμη των Υλικών. Οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν νέα υλικά που να ικανοποιούν τις απαιτήσεις ενός τόσο μεγάλου επιταχυντή και τεράστιων ανιχνευτών. Το επόμενο σημείο της ξενάγησης είναι τα εργαστήρια του ανιχνευτή ATLAS (ένας από τους 4 ανιχνευτές) όπου εκεί γίνονται πειράματα που περιλαμβάνουν και την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs. Αυτό που εντυπωσίασε περισσότερο εκεί ήταν το δωμάτιο ελέγχου μέσω υπολογιστών (control room) του πειράματος, αφού δεν επιτρέπεται, λόγω ακτινοβολίας, να υπάρχουν άνθρωποι στον επιταχυντή. Η επαφή των μαθητών με το ερευνητικό κέντρο και τις πειραματικές διαδικασίες στο CERN αποτέλεσε κίνητρο για ανησυχία και προβληματισμό για το μέλλον τους. Η γνωριμία με τους ερευνητές αλλά και η έμφυτη περιέργειά τους αποτέλεσε έναυσμα για μελλοντική ενασχόληση με την έρευνα και συγχρόνως ανακάλυψαν νέες επαγγελματικές διεξόδους.
Την επόμενη μέρα το πρωί οι μαθητές ξεναγήθηκαν στη Γενεύη, περπάτησαν στα πλακόστρωτα δρομάκια της παλιάς πόλης, δίπλα στη μεγαλύτερη αλπική λίμνη Lac Leman και στα καταπράσινα πάρκα της. Η Γενεύη είναι μια κομψή, κοσμοπολίτικη πόλη και αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Ελβετίας. Από τα χαρακτηριστικά της πόλης αυτής είναι το σιντριβάνι στη μέση της λίμνης, το τραμ (το βασικότερο μεταφορικό μέσο) και φυσικά οι chocolaterie που εκθέτουν δελεαστικά Ελβετικές σοκολάτες. Τα κτίρια είναι εντυπωσιακά παρόλο που τα περισσότερα είναι χτισμένα από το 17ο αιώνα. Στους κυριότερους εμπορικούς δρόμους κυκλοφορούν μόνο τραμ και ποδήλατα, ενώ δεν επιτρέπονται τα αυτοκίνητα. Οι περισσότεροι Ελβετοί μιλούν Γαλλικά, Αγγλικά, Γερμανικά και κάποιοι και Ιταλικά.
Την Τετάρτη επισκεφτήκαμε αρχικά τη Βέρνη. Η Βέρνη βρίσκεται στο κέντρο της Ελβετίας και είναι η πρωτεύουσα της χώρας, παρόλο που είναι η τέταρτη πόλη σε πληθυσμό. Διατρέχεται από τον ποταμό Άαρ, παραπόταμο του Ρήνου. Αρχικά χτίστηκε σε ένα λόφο που περικλείεται από τον ποταμό, ήδη όμως από τον 19ο αιώνα επεκτάθηκε και στην απέναντι όχθη. Η πόλη είναι μικρή, και κάποιος μπορεί να την δει σε μια μέρα. Στο παλιό κομμάτι της πόλης βρίσκεται το γνωστό ρολόι της πόλης, ο καθεδρικός, τα χρωματιστά σιντριβάνια στο κέντρο των δρόμων αλλά και τα όμορφα κτήρια της πόλης με τις 4 χιλιομέτρων στοές. Οι κάτοικοι της Βέρνης μιλούν Γερμανικά.
Η Βέρνη ιδρύθηκε το 1191 από το Δούκα Μπέρτολντ τον 5ο (Berthold V) των Zähringen. Σύμφωνα με την παράδοση ονόμασε την πόλη Βέρνη από μια αρκούδα που σκότωσε στην περιοχή (Bär η αρκούδα στα γερμανικά). Η αρκούδα είναι και το έμβλημα της πόλης. Υπάρχει πάρκο με αρκούδες (Barengraben), οι οποίες κοιτάζουν τους τουρίστες περιμένοντας να τους ρίξουν κάτι φαγώσιμο!
Το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι μεσαιωνικό. Είναι ένα σπάνιο δείγμα αυτούσια διατηρημένης μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής και για το λόγο αυτό έχει ανακηρυχθεί ολόκληρο ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO.
Στο κέντρο της πόλης δεσπόζει ο πύργος του ρολογιού, με ένα περίτεχνο αστρονομικό ρολόι, που σήμερα αποτελεί ένα από τα βασικά αξιοθέατα της Βέρνης.
Υπάρχουν περισσότερα από 100 συντριβάνια στην πόλη, από τον 16ο αιώνα, δείγμα του πλούτου που υπήρχε από τα παλιά χρόνια στην Βέρνη. Στην πλατεία του κοινοβουλίου υπάρχουν πολλοί πίδακες. Γέφυρες, ποτάμια, παραδοσιακά σπίτια, κάνουν αυτή την μικρή πόλη πολύ γραφική και χαριτωμένη.
Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το πολύ καλά διατηρημένο μεσαιωνικό χωριό Gruyeres με το εντυπωσιακό μεσαιωνικό κάστρο, όπου σήμερα λειτουργεί μουσείο. Το χωριό της Ελβετίας Γκρυγιέρ (Gruyères) βρίσκεται στις Άλπεις και απέχει 121 χλμ από τη Γενεύη και 56 χλμ από τη Λωζάνη. Έχει σπίτια του 15ου και του 17ου αιώνα, ενώ από πάνω του δεσπόζει το Σατό ντε Γκρυγιέρ. Είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός και το καλοκαίρι επικρατεί συνωστισμός.
Η ομώνυμη ελβετική γραβιέρα Gruyères κυριαρχεί στο μεσαιωνικό παραδοσιακό χωριό που έχει “βαπτίσει” με το όνομά του. Χτισμένο στους πρόποδες των Άλπεων, το όμορφο χωριό προσφέρει στους επισκέπτες του καθαρό αέρα, καταπράσινα τοπία με θέα τα βουνά και μπόλικο παραδοσιακό φαγητό.
Στο τέλος της ημέρας επισκεφτήκαμε τη Λωζάνη. Η Λωζάνη βρίσκεται στην Ελβετία στο βορειότερο άκρο της λίμνης της Γενεύης. Είναι μια γραφική πόλη χτισμένη αμφιθεατρικά σε τρεις λόφους ενώ ο πληθυσμός είναι περίπου 125 χιλιάδες. Η Λωζάνη αποτελεί την έδρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και δυο μεγάλων πανεπιστημίων. Όταν πρωτοαντικρίζει κανείς τη Λωζάνη, μένει πραγματικά έκθαμβος από το τοπίο, καθώς η πόλη είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στο βόρειο τμήμα της λίμνης της Γενεύης (λίμνης Λεμάν), έχοντας απέναντί της την εκπληκτική θέα των δυτικών Άλπεων. Εκτείνεται σε τρεις λόφους σε ανισόπεδη διάταξη, με ένα πολύπλοκο σύστημα γεφυρών και υπερυψωμένων δρόμων και κτηρίων σε διαφορετικά επίπεδα. Στη συνέχεια επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο μας όπου και ξεκουραστήκαμε για την επόμενη ημέρα, την ημέρα της επιστροφής.
Το ταξίδι αυτό αποτέλεσε μια μοναδική, όπως την περιγράφουν μαθητές και εκπαιδευτικοί, εμπειρία σε εκπαιδευτικό και επιστημονικό επίπεδο. Έτσι η αποστολή επέστρεψε στις 16 Απριλίου με τους μαθητές να οραματίζονται ένα διαφορετικό μέλλον προσανατολισμένο στην ερευνητική διαδικασία ως μέσο επίλυσης θεμελιωδών ερωτημάτων για τη ζωή.